Henk Smaling: liefde voor mensen, vooral in de diepere momenten van het leven

DE NIJMEEGSTENIJMEGEN – In een serie interviews met bekende en onbekende inwoners die in Nijmegen geboren en getogen zijn, gaat De Gelderlander op zoek naar ‘De Nimweegste’. Vandaag deel 40: Henk Smaling (1946), trouwambtenaar, entertainer en gepensioneerd fysiotherapeut.

Geert Willems 15-04-21, 13:50 © JK

Na een verkeersongeval maakte hij tijdens zijn revalidatie kennis met fysiotherapie. Zo schreef Henk Smaling zich in voor de opleiding en werkte hij 36 jaar in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis. Maar hij wilde ook andere talenten ontwikkelen en ging op latere leeftijd in de kleinkunst. Hij speelde onder meer enkele voorstellingen in de Nijmeegse schouwburg.

,,Als kind vond ik het al fijn om toneel te spelen en liedjes te zingen. Maar het zat er niet in dat ik naar de kleinkunstacademie zou gaan. Mijn vader was fabrieksarbeider en vond dat ik iets nuttigs moest gaan doen. Niet dat hij het verbood, hoor, maar zo was ik opgevoed. Op mijn 42ste, toen ik al jaren fysiotherapeut was, begon ik alsnog aan een particuliere opleiding kleinkunst in Hilversum, in de avonduren en in de weekends.

Diploma

,,Ik werd niet meteen fysiotherapeut. Kort na de mulo kreeg ik een brief in de bus van de Belastingdienst. ‘Gefeliciteerd met je diploma’ stond er in en ze vroegen of ik daar wilde komen werken. Dat deed ik tot mijn militaire dienst. Daar behoorde ik tot de lichting 65-3 en was ik alarmtelexist op de kazerne in Ede. Tijdens een verlof was ik met mijn brommer op weg naar mijn vriendin, en latere vrouw. Het was op een woensdag, bokkenavond. Zij woonde in Kinderdorp Neerbosch, waar haar vader werkte.

Ter hoogte van de begraafplaats aan de Graafseweg werd ik op mijn Kaptein Mobylette geschept door een automobilist die geen voorrang gaf. Mijn been en pols waren gebroken. Ik had de pech dat er net een hoge piet van het leger passeerde – in die tijd droeg je een legerpakje als je verlof had – en die vond dat ik naar de ziekenboeg van de Limos moest. Maar voor de artsen daar waren die breuken veel te ingewikkeld, dus later werd ik alsnog naar het ziekenhuis gebracht. Ik kreeg metalen pennen in mijn lichaam en werd afgekeurd voor het leger. Bij de revalidatie in de Maartenskliniek kwam ik in aanraking met fysiotherapie.”

Henk Smaling

Mijn moeder was huisvrouw en poetste bij een voorname familie, mijn vader werkte van zijn 15de tot zijn 65ste bij Papierfa­briek Gelderland

Sherryconcert

,,Fysiotherapie en kleinkunst vormden een soort tweesporenbeleid in mijn leven en zorgden voor balans. Zo gaf  ik het Sherryconcert in de schouwburg in Nijmegen en deed ik daar ook twee solovoorstellingen, werkte ik mee aan het Weens Gala Concertbal in De Vereeniging en was ik meerdere malen presentator bij concerten van het Koninklijke Zangvereeniging Nijmeegs Mannenkoor. Verder produceerde ik een cd voor het bouwen van de Buitenhof van het CWZ, met allemaal liedje over Nijmegen. Ook was ik theaterdocent in de musicalklas voor 50-plussers in De Lindenberg.

,,Mijn moeder was huisvrouw en poetste bij een voorname familie, mijn vader werkte van zijn 15de tot zijn 65ste bij Papierfabriek Gelderland. Hij moest papier in de molen doen en dan werd het pulp. Hij was ongeschoold, had niet eens de lagere school afgemaakt. In de vijfde klas moest hij al van zijn oma houtjes hakken, die ze verkocht in haar winkeltje. In de papierfabriek verdiende hij 730 gulden per maand, maar toch kocht hij in 1941 al, midden in oorlogstijd, een huis aan de Van Peltlaan. Overigens konden we daar pas tien jaar later naartoe verhuizen, omdat er nog mensen in woonden. En die moesten bereid zijn om te vertrekken. Hij haalde tien jaar lang op de fiets de huur op. In die tijd werd je als fabrieksarbeider niet geacht een huis te kopen.

Bij Turkse of Marokkaan­se huwelijken begroet ik de mensen altijd in hun eigen taal, dan heb je ze meteen te pakken

Een beetje ongelukkig

,,Aan de Van Peltlaan woonden mensen van kantoor en uit het onderwijs. Mijn moeder voelde zich daar wel een beetje ongelukkig. Aan de Hatertseweg, waar we eerst woonden, was het veel socialer. Bovendien was daar iedereen katholiek en wij waren Nederlands Hervormd. Dat ben ik nog steeds, al heb ik inmiddels ook het universeel soefisme ontdekt. Dat is een levenswijze die respect heeft voor alle religies en zo heb ik altijd al geleefd. En ik hoef mijn andere geloof niet af te zweren. Ik houd toespraken in Nederlandse soefitempels.

,,Die instelling komt me van pas als trouwambtenaar. Dat werd ik na mijn pensioen. Bij Turkse of Marokkaanse huwelijken begroet ik de mensen altijd in hun eigen taal, dan heb je ze meteen te pakken. Ik heb inmiddels zo’n duizend mensen getrouwd, zelfs een keer in het middeleeuws met kleding van de stichting Van Lymborch. Dat stel is helaas weer uit elkaar. Ik begeleid ook uitvaartceremonies. Dat kwam door een paar waarvan de bruid negen maanden later overleed. De bruidegom vroeg of ik ook de uitvaart wilde doen, omdat dat huwelijk zo veel voor hen had betekend.

,,Ik houd van mensen en wil graag iets voor ze betekenen. Zeker in de diepere momenten van het leven.”

Vandaag (5 januari 2014), is het precies 68 jaar geleden dat ik in dit huis geboren werd. Kort daarna verlieten mijn ouders deze voordeur, met mij in de armen, om naar de kerk te gaan om gedoopt te worden.

Dopen was in die jaren een vertrouwd gebeuren. Bij het rooms katholieke bevolkingsdeel liefst zo snel mogelijk. Soms als de kraamvrouw nog in het kraambed lag.

Bij het protestantse deel mocht het ook wel wat later. Ik was enkele maanden oud. Dopen, een kerkelijk ritueel wordt nog slechts zelden toegepast.

Toch willen veel jonge ouders een mooi moment creëren om hun kind aan de wereld te presenteren.

Dit in plaats van wekenlang dagelijks kraamvisite te ontvangen.

Eén moment waarop alle mensen die in het leven van hun kindje een belangrijke rol spelen gelijktijdig aanwezig zijn. Vaak zijn het de mensen die ook bij de huwelijkssluiting aanwezig waren. Samen de nieuwe wereldburger verwelkomen.

De babyshower voor de gezellige mens en een naamgevingsritueel voor ouders die aan wat meer diepgang hechten. Daar ben ik altijd heel graag bij betrokken. Het is zo bijzonder om samen naar mooie

vormen te zoeken om een hartelijk welkom op deze wereld te bereiden.

Een begin, waarop ieder op zijn of haar wijze de nieuwe wereldburger kan verwelkomen.

Ik ben benieuwd wanneer jullie als ouders jullie voordeur uitstappen met jullie kindje in de armen op weg naar het naamgevingsritueel.

Maar wees gerust, het kan ook gewoon bij jullie thuis!

Grote verrassing

‘ Er komt een grote verrassing aan’  zegt zwarte Piet, ‘een groot cadeau, Piet haalt het niet voor 5 december , maar 20 december is het er. Let op!’

Maar de mensen reageren er niet op. Deze mensen niet. Bewoners van Joachim en Anna, een zorgcentrum  in Nijmegen voor mensen die verdwaald zijn in hun eigen geest.

Ze streven in het huis de levensstijl, gewoonten en activiteiten uit de thuissituatie zo lang mogelijk te behouden. Daar hoort ook een bezoek van Sinterklaas en zwarte Piet bij. In de huiskamer wordt Sinterklaasmuziek gespeeld. Ben op zijn gitaar.

De ogen van de meeste bewoners staren in een eindeloze verte en zien daar wat wij niet zien. Ook als Sinterklaas binnenkomt zien zij dat niet. Pepernoten  worden uitgedeeld. De meesten  blijven onaangeraakt op het tafelblad liggen.

Piet wilt een pakje geven aan een klein lief zwijgzaam dametje . Maar dat wordt nog lastig. In haar armen klemt ze een lichtbruine knuffelhond met verdrietige ogen en futloze hangoren. Hoe Piet ook zijn cadeautje aanprijst, het dametje weigert. Haar handen strelen over de rug van de hond. Oem, oem, oem prevelen haar lippen.

Een lied wordt ingezet: ‘Hoor wie klopt daar kind’ren, Hoor wie klopt daar kind’ren……..haar mond gaat langzaam wat letters vormen ‘ hoor wie klopt daar zachtjes tegen het raam’  en steeds duidelijker: ‘het is een vreemdeling zeker, die verdwaald is zeker……..’

Haar stem. Het mooiste cadeau voor Sint en Piet en voor alle mensen die zo liefdevol voor haar zorgen!